Juist in onze tijd hebben kerk en geloof relevantie! De relevantie zit 'm in het pinksterverhaal. Dat vreemde verhaal van de uitstorting van de heilige Geest. Dat verhaal vertelt over een geest die heerst onder mensen die geloven, een geest die wij in onze tijd hard nodig hebben. Het komt er op aan dat die geest de ruimte krijgt in de kerk en in ons persoonlijk geloof.
Kerk uit de tijd?
Ik weet dat er veel tegenin te brengen valt. "Kerk en geloof hebben hun langste tijd gehad". "Ze baseren zich op een achterhaald wereldbeeld, een metafysica die niet houdbaar is." "Moderne mensen hebben de kerk niet meer nodig." en ga zo maar door. Toch meen ik dat de geest van Pinksteren die de kerk en het christelijk geloof tot leven gewekt heeft ook vandaag verschil maakt.
Een geest die verbindt.
In mijn ogen wordt dat bijzonder duidelijk in de woorden die Jezus kort voor zijn kruisiging meegeeft aan zijn leerlingen, volgens Johannes. Johannes, een van de leerlingen van Jezus vertelt op zijn eigen manier over leven en werken van Jezus. In die woorden, te vinden in Johannes 14, spreekt Jezus over zijn afscheid maar tegelijk belooft hij zijn leerlingen niet alleen te alleen (als wezen) te laten. Hij belooft hen dat allen die zich blijvend door zijn voorbeeld en zijn woorden laten inspireren, geleid zullen worden door een geest, die hen de weg zal wijzen door het leven, ook door lijden heen. Jezus noemt die geest de parakletos, een grieks woord dat vertaald wordt als pleitbezorger (verdediger/advocaat) of als trooster. Het woord parakletos is afgeleid van het werkwoord para-kaleoo, wat zoveel betekent als: erbij roepen of bijeenroepen. Die geest van Jezus is een geest die mensen bijeenbrengt en met elkaar verbindt.
Een geest die scheidt.
Met deze typering komt de geest van Jezus lijnrecht te staan tegenover een andere geest die mensen kan beheersen. Die geest wordt in de bijbel vaak aangeduid met 'satan' of 'duivel'. Satan betekent aanklager of tegenstander, het is de geest die mensen het bestaansrecht binnen de gemeenschap ontzegt oftewel de geest die mensen buitensluit van de gemeenschap.
Duivel is afgeleid van diabolos en betekent: verdeler of scheiding maker. Het is de geest die tweedracht zaait, mensen tegen elkaar uitspeelt en tegen elkaar opzet. Die geest werkt polariserend. Mensen die onder invloed van die geest komen laten zich uitspelen tegen elkaar.
Polariserende tijd
We kunnen er niet omheen dat er in onze tijd een andere geest waait. Via social media wensen mensen elkaar de meest verschrikkelijke dingen toe. Economisch geldt het recht van de sterkste, zonder al te veel gevoel van verantwoordelijkheid voor de zwakkeren. Politiek kiezen burgers voor partijen en leiders die het eigen belang voorop stellen desnoods ten koste van medemensen die niet over gelijke kansen en middelen beschikken. Maatschappelijk polariseren de standpunten en lijkt het begrip voor de andere kant van het verhaal te verdwijnen. In de rechtspraak wordt vergelding de norm met als gevolg dat mensen veroordeeld kunnen worden tot levenslange verwijdering uit de gemeenschap, zonder enig perspectief. Empathie al basis voor het menselijk samenleven lijkt aan betekenis in te boeten. Overal waar deze geest die scheiding brengt de overhand heeft lijden mensen, vooral de meest kwetsbare mensen.
Kerk als tegenwicht
Als deze geest de overhand krijgt kan dit tot nog veel meer ellende leiden in de wereld. Het is belangrijk dat er mensen en gemeenschappen zijn die zich door een andere geest laten leiden. Mensen die zich laten inspireren door de geest van Jezus zullen zich geroepen voelen om zich te verzetten tegen die geest die mensen tegen elkaar uitspeelt. Onze wereld kan niet zonder die geest.
De kerk, de gemeenschap van mensen die zich laten inspireren door de de geest van Jezus, weet zich geroepen mensen met elkaar te verbinden tot een gemeenschap van die mensen die elkaars welzijn en het welzijn van allen op het oog hebben.
